Jeden z najważniejszych zabytków powiatu piaseczyńskiego i najważniejszy zabytek gminy Prażmów zyskał nowy dach. To pierwszy etap remontu Dworu Ryxów.

Kamerdyner i przyjaciel króla Stanisława Augusta, Franciszek Ryx herbu Pierścień pochodzący z Flandrii, otrzymał w nadaniu królewskim majątek Prażmów. Swoim spadkobiercą uczynił swojego bratanka, również Franciszka Ryxa. Zmarł bezpotomnie 16 września 1799 roku, a jego ciało zostało pochowane na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Dwór w Prażmowie nad Jeziorką zbudowano w 1820 roku dla Franciszka Ryxa, który z kolei służył jako major w regimencie piątym wojska Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Dziedziczony przez kolejnych Ryxów, a potem sprzedany, po II wojnie światowej podzielił los innych dworów w Polsce – przeszedł na własność Skarbu Państwa, a w III RP został przekazany samorządom – początkowo powiatowi, a później, w akcie darowizny gminie Prażmów. Od II wojny światowej mieściła się tu chociażby Gminna Rada Narodowa i ośrodek zdrowia. Kiedy ośrodek zdrowia przeprowadzono do nowego budynku Dwór Ryxów opustoszał.

– Dla naszej gminy koszt remontu tego zabytku to wyzwanie – mówi wójt Jan Adam Dąbek. – Chociaż to niezwykły zabytek i nasza tożsamość, równie pilne, a nawet pilniejsze były inne potrzeby mieszkańców. Na szczęście udało się wygospodarować milion złotych na remont dachu, dzięki czemu jesteśmy dzisiaj po zakończonym I etapie remontu. Udało się także uzyskać obiecane dofinansowanie od powiatu więc kolejny etap przed nami.
W 2020 roku wójt podpisał z zarządem powiatu list intencyjny, w którym zobowiązał się do zmiany planu miejscowego ponieważ dwór ma być wykorzystywany na cele odpowiadające potrzebom kulturalno-edukacyjnym i integracji społecznej mieszkańców Gminy i Powiatu, na co ówczesny plan nie pozwalał. Zobowiązał się także wykonać projekt i uzgodnić go z konserwatorem.

– Te uzgodnienia z konserwatorem trwały najdłużej, ale udało się. Otrzymaliśmy pozwolenie na budowę i w zeszłym roku rozpoczęliśmy remont dachu i kominów – tłumaczy wójt Dąbek.

W decyzji konserwatora, pozwalającej na przebudowę dworu czytamy, że w ramach prac związanych z budynkiem planuje się: remont wnętrz ze zmianą układu pomieszczeń, wykonanie nowej drewnianej galerii nad holem na poziomie piętra, wymianę stolarki okiennej, wymianę i konserwację stolarki drzwiowej, wymianę w niezbędnym zakresie i remont stropów drewnianych i więźby dachowej, rozbiórkę wtórnych dobudówek, izolację fundamentów, remont konserwatorski elewacji wraz z elementami dekoracyjnymi, wymianę poszycia dachowego, remont balkonów i schodów wewnętrznych oraz wykonanie instalacji.

Od kilku dni możemy podziwiać nowy dach, który tak naprawdę był dla ratowania tego zabytku najważniejszy. Teraz czekają nas kolejne etapy przebudowy. Rada Powiatu Piaseczyńskiego, w ramach naszego porozumienia, podjęła niedawno uchwałę, w której przekazuje w 2024 roku ponad 2 miliony złotych oraz w 2025 roku również ponad 2 miliony złotych na remont dworu.